Monday, February 3, 2020

Τι γυρεύει η Ελλάδα στο καζάνι της Μέσης Ανατολής;

Xθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναχώρησε για το Ριάντ, για επαφές με την ηγεσία του οίκου των Σαούντ. Δεν πάει απλώς σε μια... εξωτική χώρα, σε έναν δύσκολο προορισμό για τους κοινούς θνητούς, εκτός κι αν είναι αποφασισμένοι να κάνουν το τάμα τους, το “χατζ” στη Μέκκα.
Πάει σε έναν από τους πρωταγωνιστές του σύγχρονου “1914” της Μέσης Ανατολής. Δεν είναι..
τυχαίο το ότι οι μουλάδες του Ιράν, όταν κάνουν την προπαγάνδα τους στους τουρίστες -οι οποίοι, αφού θαυμάσουν την Περσέπολη του Κύρου και του Δαρείου, κάνουν τον κόπο να επισκεφθούν και το θαυμαστό Ροζ Τζαμί στη Σιράζ-, λένε ότι ο κίνδυνος για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή εκπορεύεται από τους Σαούντ και τους Ουαχαβίτες κι όχι από την Ουάσιγκτον ή το Τελ Αβίβ.
Μπορεί αυτό να μην είναι αλήθεια, αλλά δείχνει πόσο βαθύς είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν - κι αυτό το βιώνουν με τον πιο επώδυνο τρόπο οι έρμοι κάτοικοι της Υεμένης. Μιας χώρας κάποτε μαγικής, που σήμερα είναι διαλυμένη από έναν εμφύλιο, πόλεμο δι’ αντιπροσώπων μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης.

Μέρες 1914

Η Υεμένη είναι μόνο ένα σύμπτωμα. Ολόκληρη η Μέση Ανατολή είναι ένα ναρκοπέδιο, με τα μισά κράτη της να ονομάζονται έτσι κατ’ ευφημισμόν -κράτος δεν λες σήμερα ούτε το Ιράκ, ούτε τη Συρία- και τα άλλα μισά να ανήκουν σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα, να παίζουν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων, να δένονται στα άρματα περιφερειακών και παγκόσμιων δυνάμεων και να κάνουν πλούσια την παγκόσμια εξοπλιστική βιομηχανία. Κι αν τα πράγματα ήταν μια φορά εκρηκτικά στα μέσα του 2019 -όταν η εξαιρετικά δικτυωμένη δεξαμενή σκέψης International Crisis Group υποστήριζε ότι “η Μέση Ανατολή βιώνει τη δική της στιγμή του 1914”, όπως, έναν αιώνα νωρίτερα, οι Ευρωπαίοι ως “υπνοβάτες” (σύμφωνα με τον ιστορικό Κρίστοφερ Κλαρκ) άφηναν τη δολοφονία του Αυστριακού διαδόχου Φραγκίσκου Φερδινάνδου να ανάψει το φυτίλι του Μεγάλου Πολέμου-, σήμερα, έξι μήνες αργότερα, είναι πολύ χειρότερα.
Κάτι η ανοιχτή πλέον σύγκρουση Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, μετά και τη δολοφονία του Σουλεϊμανί με διαταγή Τραμπ, κάτι το νέο, εμπρηστικό σχέδιο του Αμερικανού Προέδρου για την “επίλυση” του Παλαιστινιακού, κάτι το χάος τόσο στον εύθραυστο Λίβανο όσο και στο διαλυμένο Ιράκ, κάτι η εμπλοκή των πάντων στον πόλεμο της Λιβύης, έχουν οδηγήσει την ούτως ή άλλως ταραγμένη Μέση Ανατολή στο παρά πέντε μιας γενικευμένης σύρραξης.
Οι μόνοι που προσπαθούν να αποτρέψουν τη σύρραξη -με περιορισμένο ταλέντο, περιορισμένη ισχύ και περιορισμένη αξιοπιστία- είναι οι Ευρωπαίοι. Κυρίως, ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν, που έχει τη φιλοδοξία να διαδεχθεί την -αποδυναμωμένη και υπ’ ατμόν Μέρκελ- στην άτυπη ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αποδείχθηκε, όμως, ότι δεν είχαν τα κότσια και την οικονομική δυνατότητα να διασώσουν ό,τι διασωζόταν από τη συμφωνία για τα πυρηνικά με το Ιράν, καθώς οι περισσότερες ευρωπαϊκές εταιρείες, αν και έβλεπαν τεράστιες επενδυτικές ευκαιρίες στην ιρανική αγορά, δεν ήθελαν να ρισκάρουν τον αποκλεισμό τους από την αμερικανική, μετά τις κυρώσεις που επέβαλε ο Τραμπ στην Τεχεράνη. Όσο για τις ελπίδες, κυρίως των Ιρανών, για έναν κάποιο εκδημοκρατισμό της χώρας τους, μειώνονται με τον ίδιο ρυθμό που η ένταση με τις ΗΠΑ ανεβαίνει.

Το δώρο...

Μέσα σ’ αυτό το τοπίο -που είναι ακόμη πιο πολύπλοκο από την παραπάνω... μπακάλικη περιγραφή- πάει ο Μητσοτάκης στο Ριάντ, έχοντας στις αποσκευές του ένα δώρο. Μια συστοιχία αντιαεροπορικών πυραύλων “Πάτριοτ” για να ενισχυθεί η αεράμυνα της Σαουδικής Αραβίας.
Άλλωστε, όπως δήλωσε προ ημερών ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, μετά τη συνάντησή του, για δεύτερη φορά μέσα σε ένα μήνα, με τον Σαουδάραβα ομόλογό του, πρίγκηπα Φαϊζάλ Μπιν Φαρχάν Αλ Σαούντ, οι σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία έχουν αποκτήσει “μια ιδιαίτερη δυναμική” και είναι για την Ελλάδα “μια στρατηγική επιλογή”. Ίσως και επειδή είναι εχθρός του εχθρού μας - το Ριάντ δεν θέλει να δει ζωγραφιστό τον Ερντογάν- και το τελευταίο διάστημα η ελληνική κυβέρνηση δείχνει τεράστια αδυναμία σε όσους είναι απέναντι στον Τούρκο Πρόεδρο.

...και τα ανταλλάγματα
 
Οι Σαουδάραβες, που εμπλέκονται στον πόλεμο της Υεμένης, έχουν μεγάλες... τρύπες στην αεράμυνά τους και το διαπίστωσαν με τον δύσκολο τρόπο τον περασμένο Σεπτέμβριο. Όταν σηκώθηκαν από την Υεμένη σύγχρονα drones και έπληξαν σοβαρά τις εγκαταστάσεις της κρατικής πετρελαϊκής εταιρίας ARAMCO. Ζήτησαν λοιπόν βοήθεια από τους φίλους τους τους Αμερικανούς κι αυτοί με τη σειρά τους είπαν στον “πιστό” και “προβλέψιμο” σύμμαχο στην Αθήνα να βάλει πλάτη. Το αντάλλαγμα;
Η ευγνωμοσύνη της Ουάσιγκτον, η οποία, όπως ελπίζει η ελληνική κυβέρνηση, θα μεταφραστεί σε έμπρακτη στήριξη εάν και εφόσον αγριέψουν τα πράγματα με την Τουρκία. Για μια ελπίδα ζούμε...
Την ίδια ώρα πάντως, και παρά το γεγονός ότι οι “Πάτριοτ” είναι αμυντικό όπλο, η Ελλάδα εμπλέκεται σε μια διένεξη από την οποία όλα τα προηγούμενα χρόνια κρατούσε αποστάσεις. Γίνεται αυτό που συνηθίζουμε να λέμε “μέρος του προβλήματος”, κάτι που αποφεύγουν συστηματικά να κάνουν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι, όσα όπλα κι αν πουλάνε στους Σαουδάραβες.
Άλλωστε, οι πωλήσεις αντιμετωπίζονται ως μπίζνες - κι αυτό το καταλαβαίνουν όλοι στη Μέση Ανατολή.

Τα ερωτήματα

Πάντως, ακόμη δεν έχει ανακοινωθεί επισήμως η μεταφορά των “Πάτριοτ” κι ίσως στο παρά ένα η κυβέρνηση να το ξανασκεφτεί. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να δώσει πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα που ανακύπτουν από αυτή της την κίνηση. Γιατί θα πρέπει η Αθήνα να πάρει θέση, έστω εμμέσως, στην κόντρα Σαουδικής Αραβίας- Ιράν;
Με τι είδους εντολή θα συμμετάσχουν Έλληνες στρατιώτες -μιλάμε για τους χειριστές των “Πάτριοτ”- στην αεράμυνα μιας άλλης χώρας, αφού δεν πρόκειται να κινηθούν υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ ή του ΝΑΤΟ;
Και κυρίως, τι προσφέρει στη χώρα η αλλαγή πολιτικής προς τον απόλυτο ατλαντισμό; Περισσότερη ασφάλεια, περισσότερη επιρροή ή απλώς ένα χάδι για τον “προβλέψιμο” εταίρο και την πίεση για μια ακόμη “αγορά του αιώνα”;

Κάκη Μπαλή / ΑΥΓΗ

No comments:

Post a Comment