Yποκλοπές: Η συντηρητική ιδέα που γέννησε τον Μητσοτάκη ως φαινόμενο παθογένειας δεν καταρρέει μαζί του

Φαίνεται ότι η υπόθεση των υποκλοπών, μαζί με την αυταρχική θρασύτητα που την ακολούθησε θα είναι το τέλος της εποχής Μητσοτάκη. Είτε άμεσα -μέσα στο Φθινόπωρο- είτε λίγο μετά -μέχρι την ερχόμενη Άνοιξη- μοιάζει αναπόφευκτο η θλιβερή αυτή περίπτωση στην πολιτική ιστορία να τα μαζέψει και να φύγει -χωρίς αυτή τη στιγμή κανείς να μπορεί να πει τι θα ακολουθήσει. Αυτό επί της αρχής είναι καλό. Από όπου και να το πιάσεις, καλύτερα να μην έχεις Μητσοτάκη παρά να έχεις.
Από εκεί και πέρα έχει μια σημασία να θυμόμαστε ορισμένα πράγματα.
1. Η υπόθεση των υποκλοπών δεν έπεσε από το πουθενά. Το πρώτο πράγμα που έκανε ο Μητσοτάκης μόλις βγήκε πρωθυπουργός ήταν να θέσει υπό τον άμεσο έλεγχό του την ΕΥΠ και το ΑΠΕ -δηλαδή τις κρατικές πληροφορίες και την ενημέρωση. Αυτή η πρακτική που αντιστοιχεί σε ολοκληρωτισμό με όρους Μαφίας έγινε δεκτή με ανακούφιση από ένα πολύ μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας και των ΜΜΕ, που θεώρησαν σωστό να συγκεντρωθούν όλες αυτές οι εξουσίες σε έναν άνθρωπο και να τις χρησιμοποιήσει όπως νομίζει. Από αυτό το αυταρχικό όνειρο της ελληνικής κοινωνίας, που διαδέχτηκε την ήττα των κινημάτων, δεν έχουμε απαλλαγεί, το κουβαλάμε μαζί μας.
2. Ακόμα και σήμερα, η διαφαινόμενη αδυναμία του Μητσοτάκη να διασωθεί, δεν προέρχεται τόσο από την πίεση της ελληνικής κοινωνίας ούτε καν του πολιτικού συστήματος το οποίο δείχνει λίγο αμήχανο μπροστά στο εύρος του ζητήματος, αλλά από το εξωτερικό. Η ομοβροντία δημοσιευμάτων στα μεγάλα ευρωπαϊκά ΜΜΕ, οι αναφορές περί Watergate ακόμα και στην επίσημη σελίδα του Ευρωκοινοβουλίου, οι διαρροές περί οικονομικής πίεσης στην Ελλάδα λόγω παραβίασης του διεθνούς δικαίου. είναι που προκαλούν ασφυξία στην κυβέρνηση. Έχω την αίσθηση ότι η ελληνική κοινωνία, χωρίς όλα αυτά, θα μπορούσε να καταπιεί και αυτή την ιστορία, μισοκοιμισμένη ακριβώς σε αυτό το αυταρχικό της όνειρο.
3. Από όλη αυτή την ιστορία αναδύεται ξεκάθαρα η ύπαρξη ενός κάθετου μονοπωλίου στην διαχείριση του Κράτους. Περιλαμβάνει κάθε μορφή εξουσίας, ρητής ή άρρητης (μην λησμονούμε ότι τις υποκλοπές τις ενέκρινε η δικαστική εξουσία και τις κάλυψε ο Τϋπος). Αυτό το κάθετο μονοπώλιο υπήρξε η απάντηση του συστήματος στον φόβο που του προκάλεσαν τα κοινωνικά κινήματα της περιόδου 2006-2013 (θα μπορούσε κανείς να προσθέσει δύο χρόνια ακόμα σε αυτή την περίοδο) που απείλησαν να το αποσταθεροποιήσουν όσο ποτέ μετά τον Εμφύλιο. Αυτό το κάθετο μονοπώλιο δεν αποτελεί ιδιοκτησία του Μητσοτάκη και φιλοδοξεί να ζήσει και μετά από αυτόν. Και ως προς αυτό, το αυταρχικό όνειρο, που εξακολουθεί να ζει στην ελληνική κοινωνία, είναι συνειδητά ή ασυνείδητα σύμμαχος.
Έγραφα κάπου τις προάλλες ότι η παραίτηση του Νίξον για το Watergate μόνο πολύ προσωρινά ανέκοψε την αντιδραστική παλινόρθωση στις ΗΠΑ -στην πραγματικότητα αυτή κράτησε άλλα 18 χρόνια, στα οποία περιλαμβάνεται και η περίοδος του ριγκανσιμού. Βρισκόμαστε μπροστά στον ίδιο κίνδυνο: η συντηρητική ιδέα που γέννησε τον Μητσοτάκη ως φαινόμενο παθογένειας δεν καταρρέει μαζί του. Για να απαλλαγούμε από αυτήν χρειαζόμαστε να ανθίσουν ξανά κινήματα που δεν αντανακλούν τον κρατικό αυταρχισμό από την ανάποδη, αλλά κολυμπούν στην ιδέα της ελευθερίας, της απόχρωσης, της άρνησης του συγκεντρωτισμού και του μακιαβελισμού ως ιδέα.
Σε πρώτη όψη τίποτα δεν δείχνει ότι οδεύουμε προς τα εκεί. Ωστόσο, πάντα υπάρχει η δυνατότητα να αντιπαρατάξουμε την αισιοδοξία της βούλησης στην απαισιοδοξία της σκέψης και να ξαναβρούμε το χαμένο κέφι μας.

 Γιάννης Ανδρουλιδάκης (fb)