Επειδή πολύ συζήτηση γίνεται αυτές τις μέρες για την αυτοδιάθεση των εθνών και τον Λένιν (ένεκα της αντιπαράθεσης Τσίπρα- Κουτσούμπα στη Βουλή) καλό είναι να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα ζητήματα.
1. Το ζήτημα της αυτοδιάθεσης των εθνών εμφανίζεται μαζί με τις αστικές επαναστάσεις καθώς το έθνος είναι ιστορική κατηγορία που σχηματίζεται στο πλαίσιο των εμπορευματικών σχέσεων παραγωγής. Πριν την εμφάνιση του καπιταλισμού, στο πλαίσιο της φεουδαρχίας,..
η έννοια του έθνους δεν υφίσταται. Μπορείς να μιλήσεις για λαούς και λαότητες αλλά όχι για έθνος.
2. Στις αστικές επαναστάσεις το έθνος συνδέεται με δύο καταστάσεις. Α) με τον αποχωρισμό του από τις μεγάλες φεουδαρχικές κρατικές οντότητες και την δημιουργία εθνικού κράτους. Β) Με την συνένωση πολλών εθνοτήτων, υπό την ηγεμονία της πιο ισχυρής, σε ένα νέο πολυεθνικό κράτος αφού προηγουμένως έχει συντελεστεί ο αποχωρισμός από το παλιό φεουδαρχικό κράτος. Η συνένωση αυτή γίνεται στη βάση της ισοτιμίας εθνών και εθνοτήτων που συνιστούν το νέο κράτος.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΠΡΩΤΟ: Ο αποχωρισμός και η ισοτιμία είναι οι δύο μορφές μέσα από τις οποίες ολοκληρώνεται η αυτοδιάθεση των εθνών στις αστικές επαναστάσεις.
3. Το εργατικό κίνημα κληρονόμησε από τις αστικές επαναστάσεις το ζήτημα της αυτοδιάθεσης των εθνών και το υπηρέτησε με συνέπεια. Δηλαδή τάχθηκε υπέρ της αυτοδιάθεσης και στις δύο μορφές της: Και υπέρ του αποχωρισμού και υπέρ της ισοτιμίας. Εγγυήθηκε δηλαδή στα έθνη που ξεσηκώνονταν ότι αναγνωρίζει το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση είτε με αποχωρισμό είτε με ισοτιμία.
4. Εθνική ολοκλήρωση- δηλαδή συγκρότηση ενός έθνους σε κράτος- είναι αδύνατη χωρίς την ταξική πάλη και την ηγεμονία μιας τάξης. Με την ηγεμονία της αστικής τάξης συγκροτήθηκαν τα νέα κράτη- εθνικά ή πολυεθνικά. Με την ηγεμονία της εργατικής τάξης η εθνική ολοκλήρωση θα έβρισκε την πλήρη έκφρασή της. Το εθνικό υποτάσσεται πάντα στο ταξικό και η λύση του παίρνει υπόψη τα συμφέροντα της επαναστατικής τάξης ανεξαρτήτως εθνικών ή άλλων διαχωρισμών.
Διευκρίνηση: Όταν το εργατικό κίνημα βρέθηκε αντιμέτωπο με το εθνικό ζήτημα η αστική τάξη είχε πάψει να είναι επαναστατική. Όπου είχε νικήσει κι όπου επιδίωκε να πάρει την εξουσία είχε αντικαταστήσει στο πρόγραμμά της και κυρίως στην πρακτική της την εθνική απελευθέρωση με τον εθνικισμό και τον σωβινισμό. Στα πολυεθνικά αστικά κράτη εκείνης της εποχής η ισοτιμία είχε παραχωρήσει τη θέση της στην υποταγή στην κυρίαρχη εθνότητα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται νέα εθνικά κινήματα εναντίον της καταπίεσης από το κυρίαρχο έθνος. Αυτά τα κινήματα ήρθε να τα εκφράσει η εργατική τάξη.
Συμπέρασμα δεύτερο: Το εργατικό κίνημα ως βασικό πρώτο καθήκον του απέναντι στο έθνος έβαλε την ολοκλήρωση των θέσεων και του οράματος των αστικών επαναστάσεων. Από εκεί και μετά, εφόσον μια εργατική επανάσταση νικούσε, η έννοια του έθνους θα λάμβανε νέο κοινωνικό περιεχόμενο. Συνεπώς η έννοια της αυτοδιάθεσης των εθνών δεν ήταν ένα σοσιαλιστικό σύνθημα και καθήκον αλλά ένα αστικοδημοκρατικό καθημερινό ζήτημα πάλης που συνδεόταν με την πάλη για τον κοινωνικό μετασχηματισμό στο βαθμό που ένα εθνικό κίνημα υποτασσόταν στην υπόθεση της εργατικής τάξης. Η υπεράσπιση δηλαδή των δικαιωμάτων ενός έθνους ή μιας εθνότητας δεν εξαρτιόταν από το κατά πόσο αυτό το έθνος τασσόταν υπέρ του σοσιαλισμού. Η πάλη ενάντια στην εθνική καταπίεση και τα εθνικά δίκαια δεν ήταν υπόθεση μιας σοσιαλιστικής επανάστασης. Δεν παραπεμπόταν εκεί αν και μπορούσε να συνδεθεί με αυτή. Δεν εξαρτιόταν όμως από αυτήν. Το σημειώνω αυτό γιατί ο Κουτσούμπας είπε στη Βουλή ότι «Για την αυτοδιάθεση από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα με στόχο τη σοσιαλιστική επανάσταση μιλούσε και έγραφε ο Λένιν». Μάλλον δεν έχει δει Λένιν ούτε από μακριά.
5. Στη βάση όλων αυτών το ΚΚΕ διαμόρφωσε ιστορικά τις θέσεις του απέναντι στις εθνικές μειονότητες στην Ελλάδα και ειδικότερα απέναντι στους Σλαβομακεδόνες. Ουδέποτε επιχείρησε να τους βαφτίσει σε κάτι άλλο από αυτό που οι ίδιοι θεωρούσαν ότι είναι. Κι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο τους αποκαλούσε και με τα δύο ονόματα που αποδέχονταν για τον εαυτό τους: Και Μακεδόνες και Σλαβομακεδόνες. Ουδέποτε επίσης οπισθοχώρησε στον εθνικισμό επειδή στις τάξεις των σλαβομακεδόνων υπήρχαν εθνικιστικά και αποσχιστικά στοιχεία. Στην πιο κρίσιμη στιγμή του εμφυλίου που ο Τίτο και τα εθνικιστικά στοιχεία της Γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας καλούσαν σε λιποταξίες από τον ΔΣΕ και οργάνωναν τέτοιες, το ΚΚΕ αναγνώρισε για άλλη μια φορά το δικαίωμα των σλαβομακεδόνων στην αυτοδιάθεση έως του σημείου του αποχωρισμού.
Ο εθνικισμός των άλλων δεν αντιμετωπίζεται με προσχώρηση στον δικό σου εθνικισμό. Αυτό είναι θέση αρχής για το κομμουνιστικό κίνημα από τότε που εμφανίστηκε. Αυτή τη θέση αρχής το σημερινό ΚΚΕ την εγκατέλειψε.
* το κείμενο του ιστορικού - δημοσιογράφου Γ. Πετρόπουλου είναι από το fb
No comments:
Post a Comment